Biologia- nauka o życiu

Aminokwasy i białka

 | Strona Główna |                                                                                                                | Kontakt | Ekipa |

 | Budowa białek | Podział białek | Role białek w organizmie | Właściwości białek |

 

Role białek w organizmie


Białka mają następujące funkcje:

  • kataliza enzymatyczna - od uwadniania dwutlenku węgla do replikacji chromosomów, transport i magazynowanie - - hemoglobina (O2), mioglobina (O2), transferyna (Fe+3), ferrytyna (Fe+3), albumina surowicy krwi (kwasy tłuszczowe, bilirubina, hormony steroidowe, wiele leków.
  • kontrola przenikalności błon - regulacja stężenia metabolitów w komórce,
  • ruch uporządkowany - np. skurcz mięśnia, aktyna i miozyna,
  • wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych,
  • bufory,
  • kontrola wzrostu i różnicowania,
  • immunologiczna,
  • budulcowa, strukturalna.
  • przyleganie komórek (np. kadheryny)
  • regulatorowa - reguluje przebieg procesów biochemicznych
  • budulcowa– białka tworzą komórkowych oraz tkankowych.
  • ochronna- włóknik
  • strukturalna-elastyna kolagen

  Niedobór białka zwierzęcego upośledza wiele czynności życiowych, z załamaniem odporności immunologicznej i ze zmniejszeniem wydolności psychicznej i fizycznej włącznie. U osób dorosłych będzie się to objawiać w nieuzasadnionym zmęczeniu, depresji, braku energii do życia, niskiej odporności na choroby, ogólnej słabości. Niedobór białka upośledza również wzrost i rozwój tkanek, w tym tkanki mięśniowej. Warto tu podkreślić, że mięśnie są szczególnie bogate w białka.

  Z kolei jedzenie zbyt dużej ilości białek ma podobny rezultat, jak spożywanie zbyt dużej ilości węglowodanów czy tłuszczów. Nadwyżka taka będzie przemieniana w wątrobie na tłuszcz, co w rezultacie zamieni się w niepotrzebny balast - tkankę tłuszczową. Częste spożywanie nadmiernych ilości białek może powodować także zaburzenia w metabolizmie organizmu, doprowadzając do chorób nerek i wątroby z powodu ich przeciążenia.

Funkcje białek (ze względu na organizm człowieka i dietę):

  • są niezbędnym materiałem do budowy nowych i odbudowy zużytych tkanek. Zajmują pierwsze miejsce wśród stałych składników ciała - stanowią 75% suchej masy tkanek miękkich ciała,
  • białka nie wykorzystane do anabolicznych są źródłem energii, przy spalaniu 1 g białka powstają 4 kcal energii,
  • są podstawowym składnikiem płynów ustrojowych: krwi, płynu śródtkankowego, mleka,
  • organizm tworzy z nich białkowe części enzymów trawiennych i tkankowych. Niedobory białkowe w diecie po kilku dniach odbijają się w ilościach i aktywności enzymów,
  • białka są materiałem do biosyntezy hormonów białkowych,
  • są materiałem do biosyntezy ciał odpornościowych,
  • biorą udział w odtruwaniu organizmu.

Zapotrzebowanie

  Białka powinny dostarczać 10-14% wartości energetycznej dziennej racji pokarmowej dorosłego człowieka. Powinno to być białko pełnowartościowe zawierające 8 niezbędnych aminokwasów.

  Dzienny poziom zalecanego spożycia Białka dla różnych grup ludności* przy założeniu wartości odżywczej białka 90%
































| Do początku |

| Strona Główna |